Сацыяльная сфера
Адукацыя і навука
У Кастрычніцкім раёне г. Віцебска ў поўнай меры ажыццяўляецца дзяржаўная палітыка ў сферы адукацыі, накіраваная на рэалізацыю адукацыйных запытаў навучэнцаў і іх законных прадстаўнікоў; сфарміравана неабходная адукацыйнае асяроддзе, а менавіта: кадравыя, матэрыяльна-тэхнічныя і вучэбна-метадычныя рэсурсы, якія дазваляюць у комплексе забяспечыць якасную адукацыю на ўсіх яго узроўнях.
У Кастрычніцкім раёне функцыянуюць https://oct-roo-vitebsk.schools.by/: 30 ясляў-садоў, 2 дзіцячых саду, 1 Дашкольны цэнтр развіцця дзіцяці, 1 спецыяльны дзіцячы сад, 1 Санаторны дзіцячы сад, 2 гімназіі, 12 сярэдніх школ, 1 дапаможная школа, 1 дзіцячы дом. У іх рэалізуюцца адукацыйныя запыты 5 446 выхаванцаў і 11 383 навучэнцаў.
Ва ўстановах адукацыі раёна працуюць 4 настаўнікі-метадыста; 4 кандыдаты навук; 21 Выдатнік адукацыі; 1 педагог, узнагароджаны медалём «За працоўныя заслугі».
Дзяржаўныя сацыяльныя стандарты ў галіне адукацыі выконваюцца ў поўным аб'ёме. Забяспечанасць месцамі ва ўстановах дашкольнай адукацыі складае 95% (пры норме 85%). Ажыццяўляецца 100% ахоп дзяцей дашкольнага ўзросту мерапрыемствамі па падрыхтоўцы да школы. Створаны спецыяльныя ўмовы для правядзення прафілактычных аздараўленчых працэдур (1 спелеокомната, 4 фізіятэрапеўтычных кабінета, 2 масажных кабінета, 1 сауна, 5 фітабараў, 7 басейнаў, 23 фізкультурных залаў, 12 музычна-гімнастычных залаў, 30 кабінетаў для аказання псіхолага-педагагічнай дапамогі).
Для навучання і выхавання дзяцей з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця (далей – ОПФР) у раёне функцыянуе дыферэнцыраваная сетка ўстаноў і структур спецыяльнай адукацыі: ДАПАМОЖНАЯ школа № 26, спецыяльны дзіцячы сад № 25 "крынічка", спецыяльныя групы і класы, класы інтэграванага навучання і выхавання, пункты карэкцыйна-педагагічнай дапамогі. Цэнтральнае месца ў суправаджэнні навучэнцаў з АПФР займае карэкцыйна-развіваючая работа, накіраваная на выпраўленне або паслабленне парушэнняў развіцця кожнага дзіцяці.
Асноўнай задачай агульнай сярэдняй адукацыі з'яўляецца забеспячэнне якасці адукацыі, сацыяльнай і прафесійнай мабільнасці асобы.
У школах функцыянуюць профільныя класы прафесійнай накіраванасці: педагагічнай (сярэднія школы № № 4, 6), аграрнай (сярэднія школы №№ 3, 5, 6, 28, 29, 30), ваенна-патрыятычнай (сярэдняя школа № 44).
У школах і гімназіях Кастрычніцкага раёна г. Віцебска арганізавана правядзенне факультатыўных заняткаў эстэтычнай накіраванасці: музычнай (Гімназія № 3, сярэднія школы № № 4, 29, 44), харэаграфічнай (Гімназія № 3, сярэдняя школа № 44) і мастацкай (Гімназія № 3, сярэдняя школа № 3).
Плённым асяроддзем для рэалізацыі творчых здольнасцяў дзяцей і моладзі з'яўляюцца ўзорныя самадзейныя калектывы:
Гімназія № 3 (дзіцячы ўзорны эстрадны ансамбль "Ветразь", вакальна-харэаграфічны ансамбль "Перапялочка", духавы аркестр, хор "Мара", хор хлопчыкаў);
гімназія № 1 (фальклорны гурт «Зорачкі»);
сярэдняя школа № 4 (Студыя дзіцячай эстраднай песні "беларускія зоркі", драматычны тэатр "ТэСт");
сярэдняя школа № 29 (цымбальны аркестр).
Выпускнікі агульнаадукацыйных школ могуць працягнуць навучанне ў 6 сярэдніх спецыяльных навучальных установах.
- УА «Віцебскі дзяржаўны тэхнічны каледж» http://www.vgtk.by
- УА "Віцебскі дзяржаўны індустрыяльны каледж» https://vgik.by
- УА «Віцебскі дзяржаўны музычны каледж імя і. і. Салярцінскага» http://www.vgmk.by
- Філіял УА «Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт» «Віцебскі дзяржаўны тэхналагічны каледж» https://vitgtk.belstu.by
- УА «Віцебскі дзяржаўны медыцынскі каледж імя акадэміка І. П. Антонава» http://medcollege.vitebsk.by
-УА «Віцебскі дзяржаўны прафесійна-тэхнічны каледж лёгкай прамысловасці» http://college-lp.by.
Раён славіцца, размешчанымі на яго тэрыторыі, вышэйшымі навучальнымі ўстановамі: тэхналагічным і медыцынскім універсітэтамі, ветэрынарнай акадэміяй. У ВНУ рыхтуюць больш за 15 тысяч студэнтаў на ўсіх формах навучання.
Установа адукацыі «Віцебскі дзяржаўны ордэна Дружбы народаў медыцынскі ўніверсітэт» https://www.vsmu.byза асаблівыя заслугі ў сацыяльна-культурнай сферы, вялікі ўклад у развіццё сістэмы аховы здароўя Рэспублікі, у адпаведнасці з Указам Прэзідэнта краіны ў 2009 годзе было ўручана Ганаровы дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь. Універсітэт неаднаразова занесены на Дошку гонару Віцебскай вобласці як пераможца спаборніцтва сярод арганізацый навукі і адукацыі. ВНУ выпусціў са сваіх сцен цэлую плеяду выбітных лекараў, кіраўнікоў сістэмы
Установа адукацыі «Віцебскі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт» http://vstu.by з'яўляецца вядучым у Рэспубліцы навучальнай установай, якія выпускаюць высокакваліфікаваных спецыялістаў у галіне лёгкай прамысловасці. Універсітэт ўяўляе сабой вучэбна-навукова-вытворчы комплекс, у склад якога ўваходзіць 7 факультэтаў, спартыўны комплекс, сталовая, студэнцкі санаторый-прафілакторый, бібліятэка, магістратура, аспірантура, Дактарантура, рэгіянальны цэнтр тэставання і іншыя падраздзяленні. Універсітэт з'яўляецца заснавальнікам рэспубліканскага інавацыйнага ўнітарнага прадпрыемства " навукова-тэхналагічны парк Віцебскага дзяржаўнага тэхналагічнага ўніверсітэта».
Установа адукацыі "Віцебская ордэна" Знака Пашаны " дзяржаўная акадэмія ветэрынарнай медыцыны» https://www.vsavm.by прызнаны цэнтр вышэйшай адукацыі і навукі краіны, вядучы ВНУ ў галіны. У яго складзе: 5 факультэтаў, 28 кафедраў, аграрны каледж, філіялы ў гг. Рэчыца і Пінск, навукова-даследчы інстытут прыкладной ветэрынарнай медыцыны і біятэхналогіі, Рэспубліканская лабараторыя інфармацыйных тэхналогій.
Ахова здароўя
У раёне размешчаны вядучыя ўстановы аховы здароўя горада і вобласці, абсталяваныя найноўшым медыцынскім абсталяваннем, якія дазваляюць аказаць якасную медыцынскую дапамогу:
- УАЗ «Віцебская гарадская клінічная бальніца хуткай медыцынскай дапамогі» http://www.bsmp.vitebsk.by
- УАЗ «Віцебскі абласны клінічны кардыялагічны цэнтр» http://cardio.vitebsk.by/ru/
- УАЗ «Віцебская абласная клінічная інфекцыйная бальніца» http://www.vokibvitebsk.by
- УАЗ «Віцебскі абласны клінічны цэнтр пульманалогіі і фтызіятрыі» http://tubdispvitvitebsk.by
- УАЗ "Віцебскі абласны клінічны цэнтр дэрматавенерологіі і касметалогіі" http://www.vokcdk.by
- УАЗ «Віцебскі абласны клінічны стаматалагічны цэнтр» http://vosp.by
- УАЗ «Віцебскі абласны эндакрыналагічны дыспансер» https://voedvit.by
- УАЗ «Віцебскі абласны дыспансер спартыўнай медыцыны» http://www.sportdispanser.by
- УАЗ «Віцебскі абласны дыягнастычны цэнтр» http://www.vodc.vitebsk.by
- УАЗ «Віцебская гарадская клінічная бальніца №1» http://www.uzvgkb1.vitebsk.by/
- УАЗ «Віцебская абласная станцыя пералівання крыві» http://www.bankblood.vitebsk.by
- ГУЗ «Віцебскі абласны клінічны цэнтр медыцынскай рэабілітацыі для інвалідаў і ветэранаў баявых дзеянняў на тэрыторыі іншых дзяржаў» http://vokcmri.by
- ДУ «Віцебскі занальны цэнтр гігіены і эпідэміялогіі»http://vzcge.by
- УАЗ "Віцебская абласная медыцынская рэабілітацыйная экспертная камісія" http://www.mrek.vitebsk.by
Культура
Віцебск не выпадкова называюць культурнай сталіцай Беларусі. Практычна ўсе асноўныя ўстановы культуры нашага горада размешчаны на тэрыторыі Кастрычніцкага раёна:
Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр ім. Я. Коласа http://kolastheatre.by/ru
Тэатральна-відовішчная ўстанова "Беларускі тэатр» Лялька" http://lialka.by
Дзяржаўная канцэртная ўстанова " Віцебская абласная філармонія» http://vitebsk-fil.by
Дзяржаўная ўстанова "Цэнтр культуры» Віцебск" http://www.gck.by
Установа культуры " Віцебскі абласны краязнаўчы музей» http://ratusha-vit.by
Віцебская гарадская Цэнтральная бібліятэчная сістэма http://cbsvit.by
Унітарнае прадпрыемства "Кінавідэапракат", якое ўключае 2 кінатэатры ("Дом кіно",» мір") https://kino.vitebsk.by/kinovideoprokat.html
РУП "Тэлерадыёкампанія» Віцебск" https://vtv.by
Дзяржаўная ўстанова «Цэнтр культуры «Віцебск» з'яўляецца адным з вядучых устаноў культуры ў нашай краіне. Цэнтр з'яўляецца ініцыятарам развіцця і ўмацавання творчых сувязяў з установамі культуры, як па Беларусі, так і далёка за яе межамі. Пад яго кіраўніцтвам штогод праводзіцца Міжнародны фестываль мастацтваў "Славянскі базар у Віцебску". У цэнтры працуе 37 творчых калектываў і аб'яднанняў, якія наведваюць больш за 1500 чалавек. 19 калектываў маюць званне "Заслужаны аўтарскі калектыў," народны аўтарскі калектыў«,»узорны аўтарскі калектыў".
Гонарам раёна З'яўляецца Летні амфітэатр-галоўная канцэртная пляцоўка Міжнароднага фестывалю мастацтваў "Славянскі базар у Віцебску", які за час свайго існавання збіраў удзельнікаў і гасцей больш чым з 70 краін свету.
У складзе Віцебская абласная філармонія салісты-вакалісты акадэмічнага і эстраднага кірунку, салісты-інструменталісты, творчыя калектывы, кожны з якіх унікальны ў сваёй вобласці. Сімфанічны аркестр, актэт балалаек "віцебскія віртуозы «і ансамбль танца, музыкі і песні» Талака" вядомыя сваім майстэрствам далёка за межамі Беларусі.
За доўгія гады свайго існавання Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа стаў аўтарытэтнай лабараторыяй нацыянальнай драматургіі. Дзясяткі знакамітых майстроў сцэны тэатра заваявалі заслужанае прызнанне гледача.
Значны ўклад у развіццё нацыянальнага тэатральнага мастацтва і захаванне культурных традыцый ўносіць Тэатральна-відовішчная ўстанова «Беларускі тэатр «Лялька». ТЭАТР носіць званне "Заслужаны калектыў Рэспублікі Беларусь", карыстаецца вялікай папулярнасцю ў жыхароў горада і вобласці. Акрамя пастановак на асноўнай сцэне, калектыў тэатра вядзе актыўную гастрольную дзейнасць, прымае ўдзел у міжнародных тэатральных фестывалях.
З 1919 года вядзе сваю гісторыю Цэнтральная гарадская бібліятэка імя Горкага, якая з'яўляецца адміністрацыйным і метадычным цэнтрам для бібліятэк-філіялаў Цэнтралізаванай бібліятэчнай сістэмы горада. Бібліятэка прадастаўляе шырокі спектр інфармацыйны паслуг, ажыццяўляе культурна-адукацыйную дзейнасць, рэалізуе мэтавыя праграмы, арганізуе літаратурныя конкурсы, праводзіць работу па распрацоўцы і выданню методыка-бібліяграфічных дапаможнікаў.
Рэлігія
На тэрыторыі Кастрычніцкага раёна г. Віцебска зарэгістравана 35 рэлігійных суполкі, якія прадстаўляюць 12 рэлігійных канфесій, у тым ліку: 21 – праваслаўныя абшчыны, 2 – каталіцкія, 1 – стараверская, 2 – евангельскіх хрысціян баптыстаў (ЕХБ), 2 – Юдэйскія, 2 – лютэранскія, 1 – грэка-каталіцкая, 1 – адвентыстаў сёмага дня, 1 – Царква Ісуса Хрыста святых апошніх дзён (мармоны), 1 – Міжнароднае таварыства свядомасці Крышны, 1 – Новаапостальская царква.
На працягу апошніх гадоў сярод канфесій у структуры ўсіх рэлігійных арганізацый раёна дамінуючае месца па колькасці прыходаў і вернікаў займае праваслаўная царква-54,5%.
На тэрыторыі раёна рэлігійныя арганізацыі валодаюць 16 культавымі будынкамі. У тым ліку на тэрыторыі раёна размешчаны будынкі Віцебскай епархіі Беларускай Праваслаўнай Царквы, Свята-Духава жаночага манастыра, Віцебскай духоўнай семінарыі.
Акрамя таго, на тэрыторыі раёна ажыццяўляюць сваю дзейнасць 3 братэрства, 1 сястрыцтва, Віцебскае духоўнае вучылішча, дабрачынная місія евангельскае Лютэранскае служэнне, Віцебская епархія Беларускай Праваслаўнай Царквы, Свята-Духаў жаночы манастыр.
У раёне створана абстаноўка ўзаемаразумення паміж органамі ўлады і прадстаўнікамі рэлігійных суполак, якія ажыццяўляюць сваю дзейнасць на тэрыторыі раёна. Адміністрацыя раёна працуе ў цесным кантакце з кіраўнікамі ўсіх абшчын. Якія ўзнікаюць у ходзе сумеснай працы пытанні вырашаюцца ў працоўным парадку, разглядаюцца на пасяджэннях раённай камісіі садзейнічання кантролю за выкананнем заканадаўства аб свабодзе сумлення, веравызнанняў і рэлігійных арганізацыях, а таксама ў працэсе індывідуальнай працы з кіраўнікамі рэлігійных суполак.
Моладзевая палітыка
У раёне пражывае 40829 маладых людзей ва ўзросце ад 14 да 31 года, што складае 32% ад агульнай колькасці жыхароў раёна.
Ва ў вышэйшых і сярэдніх спецыяльных навучальных установах раёна навучаецца 12799 навучэнцаў (у тым ліку ў вышэйшых навучальных установах-8022; у сярэдніх спецыяльных-4777), на прадпрыемствах працуе ва ўзросце да 31 год-7440 чалавек.
З мэтай матэрыяльнай падтрымкі маладых спецыялістаў у калектыўных дагаворах усіх арганізацый раёна прадугледжаны адпаведныя меры: аказанне матэрыяльнай дапамогі маладым спецыялістам у сувязі з уступленнем у шлюб, нараджэннем дзіцяці, поўная або частковая аплата кошту наёмнага жылога памяшкання, аплата праезду да месца працы і назад, пазачарговае прадастаўленне інтэрната і іншыя.
